بررسی محیط کسب و کار مکمل های غذایی/ قسمت اول

به گزارش دوشنبه های دارویی، حدود دو دهه از حضور پررنگ مکمل های غذایی رژیمی در بازار کشورمان می گذرد و در این سال ها، کسب و کار فعالان اقتصادی حوزه مکمل های غذایی و رژیمی بیش از پیش مورد توجه سیاستگذاران قرار گرفته است. سازمان غذاودارو، این کسب و کار را گاه با رونق واردات همراه کرده و گاه با ممنوعیت شدید واردات، به دنبال حمایت از تولید داخل و توسعه صنعت در داخل کشور بوده است و به تازگی هم به دنبال قیمت گذاری دستوری این فرآورده هاست.

هرچه که هست واقعیت این است که کسب و کار فعالان اقتصادی حوزه مکمل های غذایی رژیمی، تحت شعاع پارامترها و مولفه های متعددی قرار گرفته و دچار نوسانات زیادی شده و لازم به نظر می رسید که نگاهی تحلیلی به آن صورت گیرد.

اولین همایش بررسی محیط کسب و کار مکمل های غذایی، روز پنجشنبه به همت دوشنبه های دارویی و با همکاری اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی، سندیکای تولیدکنندگان مکمل های رژیمی غذایی، فدراسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی و انجمن علمی اقتصاد و مدیریت دارو با همین هدف و ماموریت برگزار شد و در آن، بازگیران اصلی به آسیب شناسی وضعیت موجود  وگفتگو پیرامون آینده این بازار پرداختند

وزارت بهداشت، از مباحث بازرگانی و کمی خروج کند

حسن شکوهی، رئیس اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی در این سمینار با اشاره به نقش وزارت بهداشت گفت: بهتر است وزارت بهداشت به مسئولیت تخصصی خودش یعنی مباحث کیفی بپردازد و از ورود به مباحث بازرگانی و کمی پرهیز کند. قیمت گذاری فرآورده های مکمل غذایی، موضوعی است که باید در اختیار شرکت های تامین کننده باشد تا بتوانند مبتنی بر واقعیت های اقتصادی بازار، نسبت به تامین نیاز بازار اقدام کنند.

وی ادامه داد: ما طی یک نامه مکتوب پیشنهاداتی را به سازمان غذاودارو ارائه کرده ایم که اصلی ترین مفاد آن عبارتند از رفع ممنوعیت واردات و اختصاص سهمی از بازار به فرآورده های وارداتی جدید و کارآمد که سبب رقابت و رشد و بهبود تولید داخل می شود، خروج سازمان غذاودارو و سندیکای تولیدکنندگان مکمل از  امر قیمتگذاری،  قیمتگذاری طبق قانون موضوعه موجود توسط صاحبان کالا و نظارت سازمان های ذیربط از جمله سازمان حمایت،  عدم دخالت سازمان در موضوع کمی تامین فرآورده ها، تمرکز سازمان غذاودارو بر رسالت واقعی خود یعنی کنترل کیفیت و ایجاد و بهبود سیستم نظارت کریفی بر محصولات

نقش دستگاه های بیرون از سازمان غذاودارو

امیر قلن بر، نائب رئیس اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی در همایش بررسی محیط کسب و کار گفت: مخاطب ما در اولین همایش بررسی محیط کسب و کار مکمل های غذایی، حاکمیت است و نه فقط سازمان غذاودارو، چرا که دستگاه های مختلفی در تصمیم گیری و تصمیم سازی برای مدیریت اکوسیستم مکمل های غذایی دست اندر کار هستند و حتی نقش برخی از آن ها پررنگ تر از سازمان غذاودارو شده است.

وی افزود: اما در رابطه با نقش دولت و مجلس و سایر اجزای حاکمیت، آنچه که مهم است و شاخص و خط کش برای ماست، دو نکته است. اول، ابلاغیه مقام معظم رهبری در خصوص تسهیل کسب و کار مردم که باید خط قرمز همه دستگاه های اجرایی و قانونی باشد و دوم، مسئولیت پذیری و پاسخگویی نسبت به تحقق شعار سال که همه باید نسبت به آن اهتمام داشته باشند.

قلن بر تصریح کرد: واقعیت این است که بخش خصوصی می تواند بازوی اقتصادی کشور برای توسعه صادرات باشد به شرط اینکه دستگاه های حاکمیتی به دو مورد بالا توجه و عنایت داشته باشند. من در ابتدای دولت آقای رئیسی پیشنهاد دادم که صد روز اول دولت را متمرکز بر شناسایی مشکلات و معضلات تامین کنندگان کالا کنند و بعد بر اساس آن داده ها، اولویت بندی کنند و برطرف شدن تعدادی از آن ها را به عنوان هدف و ماموریت اعلام کنند. حال شایسته است که از دفتر معاون اول رئیس جمهور سوال شود که در مدت این دو سال، چه تعداد از مشکلات تولیدکنندگان و تامین کنندگان کالاها را برطرف کرده اید؟ از سوی دیگر شایع شده که فشار بر سازمان غذاودارو در خصوص قیمتگذاری دستوری مکمل های غذایی، از سوی دفتر معاون اول رئیس جمهور است، بنابراین جادارد که دفتر ایشان، این موضوع را تایید کرده و به دنبال آن، مسئولیت پیامدهای آن را بپذیرد چرا که عواقب و پیامدهای آن بر اساس دانش بشری و تجربه داخلی و خارجی کاملا روشن و هویدا است یا اینکه این موضوع را رسما تکذیب کند تا سازمان غذاودارو بتواند راحت تر و منطقی تر و به دور از شایعات آزاردهنده و با هم فکری و خردجمعی بزرگان و صاحب نظران و پیش کسوتان این صنف، در این خصوص تصمیم گیری کند.

وی ادامه داد: وقتی تولید در حوزه مکمل های غذایی بدون هیچگونه رانت، یارانه و سوبسیدی در حال انجام است، حاکمیت چرا و چگونه و بر اساس کدام منطق، می خواهد نسبت به قیمتگذاری دستوری این فرآورده ها دخالت کند؟ آیا تصور می کند که با قیمتگذاری دستوری، به مردم کمک می کند؟ اگر این صنعت، توان بازسازی و نوسازی خود را ازدست بدهد، چطور می خواهد محصول جدید تولید کند و دنبال صادرات آن برود؟ آیا بهتر نیست به جای این کارها، مسیر توسعه صادرات و رقابت پذیر شدن بازار را در پیش بگیرد؟

ارتقای کیفیت، مهم تر از ارزان کردن مکمل های غذایی است

 حافظ سوسن، دبیر اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی در اولین همایش بررسی محیط کسب و کار مکمل های غذایی گفت: فعالان اقتصادی و تامین کنندگان مکمل های غذایی با قیمتگذاری دستوری به طور کلی مخالف هستند و معتقداند که قیمتگذاری باید توسط شرکت های تامین کننده محصولات انجام شود. این مخالفت، نه از روی لجبازی و احساسات لحظه ای، بلکه مبتنی بر مبانی علمی و اندیشه ای است.

وی افزود: تردیدی وجود ندارد که قیمت گذاری دستوری منجر به کاهش کیفیت و کاهش تنوع کالاها شده و در نهایت نارضایتی مردم و مصرف کنندگان را به دنبال خواهد داشت. ضمن اینکه مانعی برای رشد و توسعه صنعت محسوب می شود و در این خصوص کافی است که به تجربه جهانی مراجعه کنیم.

دبیر اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی اضافه کرد: اگر قرار باشد که سازمان غذاودارو اقدام به قیمت گذاری مکمل های غذایی کند، یک سوال جدی و یک ابهام اساسی در خصوص فرآیند اجرایی آن وجود دارد و آن، این است که آیا واقعا دستگاه های دولتی ظرفیت و چابکی لازم برای بررسی پرونده ها و تعیین قیمت فرآورده های مکمل غذایی را دار هستند؟ آیا سازمان غذاودارو چابکی لازم برای واکنش به تغییر هزینه های اعلام شده از سوی شرکت ها را دارد؟ چطور می خواهد این حجم از پرونده ها را با سرعت و بر اساس تغییر قیمت دائمی مولفه های موثر بر تولید، بررسی کند؟

وی افزود: جمله کلیدی در خصوص نقش سازمان غذاودارو در حوزه مکمل های غذایی این است که حکمرانی خوب باید به دنبال تامین کیفیت مکمل های غذایی باشد و نه این که مسئولیت خود را تامین مکمل های ارزان قیمت تلقی کند و دقیقا مردم و مصرف کنندگان هم از رگولاتور همین انتظار را دارند. سازمان غذاودارو باید متولی کیفیت مکمل های غذایی باشد و رویکرد کیفیت محور داشته باشد نه اینکه خود را متولی ارزان فروشی مکمل های غذایی بداند.

سوسن ادامه داد: قیمت ارزان زمانی حاصل می شود که کارخانه های مکمل سازی بتوانند با تیراژ بالا تولید کنند و به واسطه رعایت اصول کیفی، محصول خود را به بازارهای خارج از مرزهای کشور صادر کنند. اگر سازمان غذاودارو دنبال کاهش قیمت مکمل های غذایی است، باید زیرساخت لازم برای توسعه این صنعت را فراهم کند. باید بتواند مسیر رایزنی اقتصادی برای صادرات این فرآورده ها را هموار سازد. باید کاری کند که فنآوری و ماشین آلات خطوط تولید تقویت شود تا هزینه ها کاهش پیدا کند. نه اینکه از طریق قیمتگذاری دستوری به دنبال کاهش قیمت مکمل های غذایی باشد.

دبیر اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی ادامه داد: اهالی صنعت مکمل های غذایی، در این همایش به وضوح نشان دادند که با مفادی از برنامه هفتم توسعه اقتصادی که در آن بر قیمتگذاری دستوری توسط وزارت بهداشت تاکید شده است، موافق نیستند و آن را در مغایرت اصول اولیه اقتصاد می دانند، چرا که چنین رویکردی در نهایت منجر به کاهش کیفیت محصولات و یا کاهش میزان تولیدات می شود.

 مکمل های غذایی، فرآورده های فانتزی نیستند

سید وحید بهشتی، عضو هیات مدیره اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی در این نشست گفت: مصرف مکمل های غذایی در جهان تبدیل به یک فرهنگ عمومی شده است و بسیاری از کسانی که اعتقادی به مصرف این فرآورده ها نداشتند، در دوره کرونا به ارزش و نقش مکمل های غذایی اذعان کردند

وی ادامه داد: با توجه به اینکه تجربه دوران کرونا نشان داد که مکمل های غذایی، فرآورده هایی موثر بر سلامت جامعه هستند و حتی کمبود آن ها می توانست در قامت یک بحران تلقی شود، نمی توان از آن ها غفلت کرد و آنها را فانتزی و حاشیه ای دید، چالش ها و گرفتاری های تامین مکمل های غذایی را باید در یک فضای تحلیلی و مبتنی بر واقعیت های اقتصادی شرکت های تامین کننده، مورد بحث و بررسی قرار داد و خوشبختانه امروز در اولین همایش بررسی محیط کسب و کار مکمل های غذایی، این فرصت فراهم شده است که همه با هم گفتگو و همفکری کنیم.

بهشتی افزود: قیمتگذاری دستوری در برنامه هفتم توسعه مورد توجه قرار گرفته است، این درحالی است که سیاست های دارو و مکمل بسیار متفاوت است. از جمله در بحث مالیات ارزش افزوده و نیز در بحث اختصاص ارز دولتی، بنابراین قضاوت در مورد دو صنعت دارو و مکمل را باید جداگانه انجام داد و این دو اصلا شبیه هم نیستند که بخواهیم هردو را شامل قیمتگذاری محسوب کنیم.

وی ادامه داد: سازمان غذاودارو به جای اینکه به بحث قیمتگذاری ورود کند و همه فعالان این صنعت را با چالش روبرو کند، بهتر است که وقت و انرژی خود را بر توسعه کیفیت این فرآورده ها اختصاص دهد. تجربه پیش از این نشان داد که واگذاری قیمتگذاری مکمل های غذایی به صنف و سندیکا، اتفاق خوب و معطوف به نتیجه بود و این سیاست بهتر است ادامه پیدا کند

اخبار اولین همایش بررسی محیط کسب و کار مکمل های غذایی:

۱- مکمل های غذایی: چالش میان قیمت و کیفیت؟

۲- عوامل موثر بر افزایش هزینه توزیع و فروش مکمل های رژیمی غذایی

3-فیلم/ توضیحات دادگر نژاد در مورد قیمتگذاری مکمل های غذایی

4- فیلم/ ماجرای راه اندازی هلث شاپ و فروش آنلاین مکمل های غذایی

5-فیلم/ نکته های امیر قلنبر در همایش بررسی محیط کسب و کار مکمل های غذایی

6- فیلم/ وحید بهشتی و ضرورت جدایی سیاست ها و هویت مکمل های غذایی از صنعت دارو

7-دو دقیقه با اولین همایش بررسی محیط کسب و کار مکمل های غذایی رژیمی