چالش های خدمات محور شدن داروخانه ها
در گفتگوی سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران
سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران در خصوص خدمات محور شدن داروخانه ها در کلاب هاوس دوشنبه های دارویی اظهار داشت:
امیدآفرین ترین رویداد در حوزه داروخانه ، قطعا می تواند خدمات محورشدن داروخانه ها باشد؛ ولی متاسفانه امروز این رویداد شاید دوردست تر از همه پیش بینی های دیگر قرار دارد.
البته حرکتی که در اکوسیستم نظام دارویی کشور در حال رخ دادن است، حالا چه سازمان غذا و دارو را در نظر بگیریم یا کلا نظام سلامت یا بالاتر از آن را باید اذعان کنیم که این افق، یک افق کاملا دست نیافتنی به نظر می رسد و این نشان می دهد که پیش بینی ما مبنی بر اینکه در آیین نامه جدید داروخانه ها، فقط روی نقاط ضعفش تکیه خواهده شد، درست بوده و همین اتفاق هم رخ داد.
منظور از خدمات محور شدن داروخانه ها چیست؟
لازم است تاکید کنم که منظورم از خدمات محور شدن داروخانه ها، در رابطه با خدماتی است از قبیل تشخیص ناخوشی های جزئی، بحث مربوط به تست های تشخیصی در داخل داروخانه، واکسیناسیون، بحث مشاوره و خدمات دیگر که در آیین نامه جدید حدود 10 محور را برای خدمت محور شدن داروخانه ها پیش بینی کرده بودند که هیچ کدام از این ها الان برنامه ای برای اجرایی شدن آن ها وجود ندارد.
این که می گوییم برنامه ای برای اجرایی شدن آنها وجود ندارد، به خاطر این است که جلساتی که در سازمان غذا و دارو در حوزه تدوین استانداردهای خدمات در زیرمجموعه سرکار خانم دکتر محمد حسینی از یک یا دو سال قبل اتفاق افتاد، بقیه مراحل اجرایی شدن آن یعنی این استانداردها باید بعد از سازمان غذا و دارو به اداره کل تعرفه و استاندارد وزارت بهداشت می رفت و نهایتا در آنجا تعرفه های مربوط به آن ها تعریف می شد و در سیستم مکانیسم شورای عالی بیمه قرار می گرفت و توسط هیئت وزیران اعلام می شد، هیچ کدام از این ها متاسفانه اتفاق نیفتاد.
شاید از دو سال قبل یعنی شهریور سال 98 تا حالا ما منتظریم این رخداد هستیم ولی در همان حد نوشتن چند استاندارد این مسئله متوقف شد. نه تنها پیشرفتی صورت نگرفت بلکه اخیرا در هفته های اخیر هم ملاحظه کردید که اتفاقات دیگری رخ داده است. بهانه کردند که داروخانه ای در تهران فیشی را صادر کرده که عددی که در پایان نسخه برای 3 قلم دارو درج کرده برای تعرفه همخوانی دارد. اما به اشتباه نوشته بودند مکانیزاسیون و جنجالی در جامعه به پا شد.
هیچ حقی برای داروخانه ها قائل نیستند که در کنار قیمت دارو چیزی را تحت عنوان خدمات داشته باشند؛ حال این خدمات می تواند عنوان های مختلفی داشته باشد، ممکن است حق فنی باشد، مدیریت خدمات باشد یا مکانیزاسیون یا هر چیز دیگری.
در حال مشاهده تبعات آیین نامه جدید هستیم
در عوض ما داریم تبعات آیین نامه ای را که خرداد امسال نوشته شده بود در جامعه صنفی خودمان می بینیم. موافقت های اصولی زیادی که الان در استان های مختلف صادر شده و بعد از موافقت های اصولی کارشناسی های مرحله اول در بسیاری از استان ها در حال انجام است. در این کارشناسی ها دقت لازم حتی بر اساس ضابطه فعلی هم اتفاق نمی افتد. بحث هایی که در رابطه با اتاق مشاوره بود، بحث های مربوط به انبار بر اساس استاندارد جی اس پی بود و رفاهی که برای بیماران در نظر گرفته شده بود همه این ها عملا حذف شد. یعنی همه امتیازها را برای تاسیس داروخانه با گرفتن یک تعهد که بعدا فقط این تغییرات را به وجود بیاورند، به متقاضیان می دهند. این در حالی است که همه ما می دانیم که این اتفاق هیچوقت رخ نخواهد داد، یعنی کسی که داروخانه ای به اسمش در بیاید و مجوزی برایش صادر شود، تقریبا هیچ کس نمی تواند حقی که برای فرد در نظر گرفته شده را از او پس بگیرد.
به همین خاطر همه ی مواردی که در آئین نامه جدید داروخانه ها دیده شده برای خدمات محور شدن اعم از تعیین استاندارد، تعیین تعرفه یا حتی مسائل فیزیکی مثل اتاق مشاوره همه بر باد فنا رفت و تنها چیزی که الان ما داریم می بینیم صف شدن داروخانه ها در کنار همدیگر در یک منطقه جغرافیایی بسیار محدود است که باید با همدیگر رقابت کنند، نه رقابت بر اساس ارائه خدمات و فروش خدمت بلکه اغلب در این جهت که بتوانند مشتری بیشتری را از داروخانه ی دیگری به سمت خود جذب کنند.
چه خبر از برخورد با پلتفرم ها؟
جلسه ای در رابطه با اسنپ و دیجی کالا با یکی از مدیران دارویی سازمان غذا و دارو داشتیم. مهمترین مسئله ای که از ایشان پیگیری کردیم برخورد با پلتفرم ها بود. تنها خبری که دادند اینکه ما با اسنپ برخورد کردیم و آن را 5 میلیون تومان جریمه کردیم. تصور کنید اگر داروخانه ای تخلفی انجام دهد و داروئی را خارج از شبکه ارائه کند یا کاری خلاف ضابطه انجام دهد چه بلایی بر سرش می آورند. ولی با یک مجموعه بزرگی مثل اسنپ حداکثر جریمه ای که برایش در نظر می گیرند 5 میلیون تومان جریمه نقدی است. به خاطر همین است که اسنپ کار خودش را انجام می دهد دیجی کالا هم همینطور؛ ما خوب اصلا زورمان به دیجی کالا نرسید. نامه ای به خود سازمان نوشتیم بی تاثیر بود.
در رابطه با برخورد با شرکت هایی که تخفیف های عجیب و غریب به داروخانه ها می دهند که حاضرند در دیجی کالا فعالیت کنند، اخیراً با سازمان حمایت از مصرف کنندگان نامه نگاری کردیم شاید آنها به داد ما برسند. آن ها حداقل با انجمن دارو سازان تماس گرفتند و خواستند مشکلات را برایشان مطرح کنیم. همانطور که می دانید مرجع و ماخذ قیمت گذاری مکمل های غذایی، سازمان غذا و داروست با نظر کارشناسی که از سندیکا می گیرند. این وضعیت یک وضعیت آشفته است در خصوص قیمت گذاری که یک شرکت می تواند برای مکمل هایش 40، 50 و یا 60 درصد کمتر و یا بیشتر تخفیف بدهد.
تاثیر منفی پلتفرم ها بر روی داروخانه های خصوصی
عملاً می بینیم داروخانه های خصوصی به خاطر بحث پلتفرم هایی نظیر دیجی کالا وضعیت بدی را در خصوص فروش مکمل های غذایی پیدا کرده اند.
برخی از همکاران ما انتظار داشتند خود صنف و انجمن داروسازان، تعاونی ها و هر تشکل دیگر بیاید به جای دیجی کالا و اسنپ متولی فروش اینترنتی داروخانه ها شوند. یک پیش نویس بدون چارچوب تقریبا دو ماه پیش با همکاری سازمان غذا و دارو نوشته شد. زمانی که چارچوبی وجود ندارد، ما نمی توانیم شرکت مجری را انتخاب کنیم که بخواهد تحت کارفرمایی انجمن داروسازان، داروخانه ها را به صورت یک شبکه فروش اینترنتی در بیاورد.
ولی همان را هم می بینیم داخل سازمان گیر کرده و به عنوان یک چارچوب اصلی که ما بتوانیم این کار را بر اساس آن انجام دهیم بیرون نیامده است. امیدوارم در هفته های بعد خبرهای بهتری داشته باشیم. ولی در این سه چهار ماهی که پشت سرگذاشتیم از بحث هایی که در خصوص اجرا و عدم اجرای آیین نامه ها داشتیم خبر خوبی نداشتیم.
